Een ziektebeeld met een herkenbaar geheel van eigen symptomen

De verschillen tussen burn-out, overspannenheid en depressie zijn duidelijk aanwezig. Maar ze hebben ook veel kenmerken gemeen.

Het is van groot belang om de juiste diagnose te stellen voor een effectieve aanpak. Een diagnose wordt altijd gedaan door een (huis)arts.

Iemand met een depressie is somber en iemand met overspannenheid heeft wisselende stemmingen.

Dit zijn klachten waarvan een opgebrand iemand ook last kan hebben.

Bij burn-out zijn ze echter het gevolg van de uitputting die is ontstaan door chronische overbelasting. Burn-out is dan ook echt anders dan alle andere psychosomatische stoornissen, omdat het een energiestoornis is.

Ten onrechte gaan sommigen er vanuit dat burn-out het eindresultaat is van een niet eerder opgemerkte of veronachtzaamde overspannenheid.

Een burn-out is echter een ziektebeeld met een herkenbaar geheel van eigen symptomen.

De verschillen tussen burn-out, overspannenheid en depressie op een rij:

Burn-out

Oorzaak: langdurige chronische overbelasting of roofbouw.

Symptoom: geestelijke en lichamelijke uitputting.

Probleem: de energiehuishouding is verstoord, het regelsysteem is “oververhit geraakt”.

Werk gerelateerd: een burn-out was oorspronkelijk altijd werk gerelateerd. Tegenwoordig wordt werk gerelateerdheid niet als noodzakelijk kenmerk van burn-out gezien.

Houding t.o.v. het werk: tegenzin, soms cynisme.

Behandeling: gericht op herstellen van de energiebalans en het terugkrijgen van regie over het leven.

Overspannenheid

Oorzaak: opeenstapeling van stressgevende factoren en/of situaties, die nog niet zo lang bestaat.

Symptoom: opgejaagdheid, wisselende stemming.

Probleem: onvermogen om ontstane probleemsituaties op te lossen.

Werk gerelateerd: hoeft niet speciaal met werk te maken te hebben.

Houding t.o.v. het werk: onveranderd.

Behandeling: rust, time out, probleemoplossend vermogen vergroten.

Depressie

Oorzaak: niet altijd duidelijk, soms is er sprake van een erfelijke belasting.

Symptoom: sombere stemming, soms veroorzaakt door verstoord biochemisch even- wicht in de hersenen.

Probleem: onvermogen om ergens van te genieten.

Werk gerelateerd: nee, heeft met alle levensgebieden te maken (soms dus ook met werk).

Houding t.o.v. werk: niet van toepassing.

Behandeling: psychotherapie, activeren en zonodig medicijnen (antidepressiva).

Symptomenlijst burn-out

Burn-out is het gevolg van chronische overbelasting.

Welke stress-signalen neem jij waar in: je lichaam, je denken, je stemming en je gedrag?

Met behulp van deze symptomenlijst kun je nagaan of er bij jou spraken is van burn-out:

lichamelijke en geestelijke uitputting
snelle vermoeidheid bij geringe inspanning
langer tijd nodig hebben om te herstellen na inspanning
slapeloosheid
rusteloosheid of gejaagdheid afgewisseld met apathie (onverschillige lusteloosheid)
spanning, nervositeit
verminderde weerstand (vaker verkouden, ziek of pijnklachten)
piekeren
concentratie stoornissen en vergeetachtigheid, niet helder kunnen denken
gevoelens van verminderde competentie (minder zelfvertrouwen)
emotionele labiliteit, prikkelbaarheid, niet-passende emotionele reacties
somberheid, soms schuldgevoelens, gevoel van tekortschieten
robot gevoel (“automatische piloot”)
krampachtig proberen dingen onder controle te houden
t.a.v. het werk: frustratie, teleurstelling, cynisme, afkeer of zelfs walging
geen zin meer in sociale contacten, uitgaan of hobby’s (“geen zin” betekent bij burn-out vaak “te moe”)

Belangrijk

Ga voor een juiste diagnose altijd eerst naar de huisarts!