Een quick fix voor je burn-out. Wetenschapsjournalist Niki Korteweg beschrijft in haar boek hoe zij opzoek was naar een snelle methode om van haar burn-out af te komen. Over de resultaten van haar zoektocht zegt Niki: “Ik heb iets beschamend simpels ontdekt.”

 

Hersenwetenschapper met een burn-out

Het leven van Niki draait om hersenen. Tijdens haar studietijd en later als wetenschapper deed ze onderzoek naar het brein. Na deze periode ging ze verder als journalist om er over te schrijven. Ze vindt het dan ook wel ironisch dat uitgerekend haar eigen brein het begaf.

 

Roofbouw op het lichaam

Door het vele werken en daarnaast twee kinderen te hebben gekregen, pleegde de ze roofbouw op haar lichaam. Door te weinig slapen en stug doorwerken, kreeg ze hartkloppingen, stemmingswisselingen, black-outs en een haperend geheugen. Een bezoek aan de huisarts gaf snel duidelijkheid, ze had een burn-out. Dat gebeurde toen ze nog net geen 40 was in 2010.

 

Hersenwetenschap in dienst voor haar zelf

Niki Korteweg ging op zoek naar wat hersenwetenschap voor háár kon betekenen. Dit resulteerde in het boek ‘Een beter brein’. Ze wilde graag weten of al die pillen, behandelingen en technieken waar ze over schrijft, ook haar brein met een quick fix voor je burn-out kan opkalefateren. Om weer te worden wie ze was: iemand met goed werkende hersenen. Geen verbetering, maar om te beginnen: een 'optimaal' werkend brein.

Vanuit haar vakkennis en eigen ervaring zegt ze het volgende over een burn-out: “Zoiets gebeurt nooit opeens, maar gradueel. Je stort langzaam het ravijn in.”

 

De biologische verklaring

Een belangrijk gebeid wat betrokken is bij een burn-out is de prefrontale hersenschors. Niki: "Jarenlange, aanhoudende stress tast de werking van dat gebied aan." Met als gevolg verwardheid, chaos, zwalkende emoties en aandachttekort. Vervolgens is de hippocampus aan de beurt. Het centrale gedeelte van je geheugen. Niki: "Die krimpen door die marinade van stresshormonen.”

 

De psychische verklaring

Voor Niki begon de stress rond haar carrièreswitch. Ze besloot na haar promotie niet verder de wetenschap in te gaan. Over deze periode zegt ze: “Ik was geen wetenschapper meer, maar ook nog geen journalist, vond ik. In elk geval, ik ging er heel hard van werken. Dag en nacht als het moest.”

 

Stress gecombineerd met structureel te weinig slaap is killing

Uit de wetenschap is inmiddels bekend dat een depressie of een burn-out niet ontstaat als er niet óók een slaapgebrek is. Ook voor Niki was voldoende nachtrust (en nog steeds) de eerste remedie om uit de dip te komen.

 

Simpele oefeningen en gewoonten

We zijn nu aangekomen bij de simpele oefeningen en gewoonten waarmee zij, en wij dus ook, ons brein in conditie kunnen houden.

Sporten en slapen

Op een gedeelde eerste plaats staan: sporten en slapen. Niki: "Ik wist dat bewegen goed voor lichaam en geest is, maar dat het zo veel invloed had, vond ik toch weer verbluffend. Sporten wakkert de productie van Brain derived neurotrophic factor aan. Dit stofje stimuleert de aanmaak van nieuwe zenuwcellen en herstelt kapotte cellen na stress."

Mediteren

Om je aandacht te trainen is mediteren ook heel heilzaam.

Gezond eten

Voeding is ook niet onbelangrijk. Vette vis, veel groenten en fruit, wat zuivel, noten.

Andere brein oppeppers

• Elke dag je rommel opruimen (goed voor je werkgeheugen).
• Smartphone uit (geeft de prefrontale cortex rust).
• Iets nieuws leren (goed voor de hippocampus).

 

Of het sneller kan, quick fix voor je burn-out

Het is dus mogelijk je brein, tot op zekere hoogte, zelf gezond te maken en op peil te houden. Het kost alleen wel veel tijd en discipline. Niki Korteweg dacht, kan dat niet wat sneller? Ze is op onderzoek uitgegaan in het land van pillen, breintraining, stroomstootjes door de schedel, enz.

Pillen

Ritalin was haar eerste project. Het is een breinverbeteraar die bij veel studenten al gangbaar is. ADHD-ers worden er rustiger en geconcentreerder van. Ze werd er niet alleen aandachtiger en meer gefocust van, maar voelde zich ook een fantastische journalist, toffe moeder en efficiënte werker. Zegt ze. Dat is niet zo gek, want het middel stimuleert het ‘beloningscentrum’ in het brein.

Andere medicatie die ook wel geslikt worden als breinverbeteraars zijn middelen tegen narcolepsie, Alzheimer, erectiestoornissen en overmatig hikken. Helaas wegen de bijwerkingen niet op tegen het kortdurende voordeel van een klein beetje scherper zijn. En je brein gaat er na een tijdje juist minder goed door presteren.

Koffiedrinken

Een beter alternatief voor al die pillen is koffie. Met één kopje koffie met 85 milligram cafeïne, word je al alerter én je geheugen knapt er een heel klein beetje van op. Omdat je hersenen in de loop van de dag adenosine produceren, een afvalproduct van je werkende brein, word je slaperig. Cafeïne zorgt er voor dat dit stofje zijn werk niet kan doen en daardoor blijf je wakker en actief.

Breinfitness

Breinfitness zijn pelletjes en trainingen die het denken verbeteren. Maandenlang heeft Niki trouw sessies gedaan op breintrainingssites. Conclusie: het werkte een beetje. Je wordt er niet slimmer van, maar vooral beter in de spelletjes.

Neurofeedback

Neurofeedback is een methode waarin je brein leert ‘verkeerde’ hersengolven te voorkomen en zo je aandacht te trainen. Wetenschappelijk bewijs dat het werkt is er nog niet.

 

De beschamend simpele oplossing

Toen ze haar boek aan het schrijven was ontdekte Niki zoiets beschamend simpels. Ze zegt hierover: ”Het was in een vakantie, een jaar of twee geleden. Ze was met haar kinderen bij haar moeder, een kunstschilder, in Hamburg. Zij zorgde voor de kinderen, ik ging in de bieb aan het werk. Er was geen koffieautomaat, de wificode kreeg ik niet en ik durfde mijn laptop niet uit het oog te verliezen. Ik kon niets anders dan schrijven. Nog nooit heb ik zo aandachtig en gefocust gewerkt als toen.” Haar conclusie is dan ook: “Je brein zit in je lijf, en dat lijf loopt door de wereld. Je moet zelf de ideale omstandigheden creëren om het optimaal te laten functioneren.”

 

Conclusie voor een quick fix voor je burn-out

Voldoende slapen en bewegen, gezond eten, mindfulness, sociale contacten onderhouden en af en toe even alleen zijn.

Over bewegen zegt Niki: “Van iets simpels als wandelen knapt je brein al op. Je gaat chaotisch en moe de deur uit. En na twintig minuten lopen, voelt het, letterlijk, alsof er een sluier optrekt. Ineens kun je weer helder denken.”

 

Bron: NRC Handelsblad