Het vinden van een goede coach kan best lastig zijn. Dit artikel gaat daarover en is een samenvatting van een artikel uit de Volkskrant. Het volledige artikel kun je hier lezen. In het artikel komt met name Erik de Haan, hoogleraar organisatieontwikkeling en coaching aan de Vrije Universiteit in Amsterdam, aan het woord.

Geen beschermd beroep

Coach is geen beschermd beroep. Iedereen mag een coachingspraktijk starten. Keurmerken zijn er wel, maar die worden niet door iedereen gebruikt. 'Helaas is het daardoor nogal een vage term', zegt Erik de Haan. 'Als je naar de huisarts gaat, weet je wat je aan kwaliteit kunt verwachten. Bij coaches is dat nog niet zo.'

 

Coach of mentor

In de wildgroei valt het De Haan op dat sommige mensen die zich coach noemen, dat strikt genomen niet zijn. 'Ze vertellen hoe zij een probleem zouden oplossen en geven voorbeelden uit hun levensloop of carrière. Ze praten, kortom, nogal veel over zichzelf. In feite ben je dan geen coach, maar mentor. Je blijft op de expert-stoel zitten, terwijl een coach probeert om van binnenuit bij iemand anders een nieuw inzicht te laten ontstaan.'

 

Een goede coach luistert

Als coach moet je om te beginnen goed luisteren, vervolgt De Haan, 'Je werk draait niet om jou. Dat ego is wellicht verleidelijk, maar helpt je niet om een goede coach te zijn. Iemand die zegt 'weet je wat jij moet doen', projecteert zijn problemen en proces op zijn cliënt. Maar mensen komen niet om te horen hoe ik mijn zaken heb opgelost, ze willen ontdekken hoe ze zelf verder komen.'

 

Verschil tussen coach en psycholoog

Een coach werkt anders dan een psycholoog. Zwart-wit gesteld kijkt een psycholoog vooral naar je verleden en naar onderliggende mechanismen. Een coach is praktischer ingesteld en kijkt met name vooruit: welk doel heb je voor ogen en hoe kun je dat concreet bereiken?

 

Steeds meer vraag naar een goede coach

Dat steeds meer Nederlanders een coach inschakelen voor hun persoonlijke of werkgerelateerde problemen, komt volgens hoogleraar De Haan doordat de samenleving op emotioneel vlak steeds meer van ons verwacht. 'In ons werk moeten we steeds vaker ons gevoel inzetten en ons inleven in anderen. Vroeger deden mensen vaak veertig jaar lang hetzelfde werk. Nu zegt de baas na vijf jaar: goh, wat is je volgende stap?'

 

Een vriend is nog geen goede coach

We worden gedwongen steeds vaker na te denken over wat we nu écht willen.

Dat kun je toch ook tijdens een gesprek met vrienden in de kroeg, zou je zeggen? Veel dingen kun je inderdaad ook prima bespreken met vrienden. Maar er blijven thema's waar je een blinde vlek voor hebt. Bovendien hebben vrienden vaak de neiging om advies te geven: ‘ach, je moet gewoon dit doen.’ Dat draagt niet altijd bij aan inzicht en een werkelijke oplossing.

De Haan: ‘Met vrienden praat je niet op meta-niveau over het gesprek. Als een vriend bij jou komt uithuilen, zou het raar en ongepast zijn als je zegt: 'goh, ik zie heel veel tranen, maar waarom zitten we hier nu eigenlijk?' Een goede coach doet dat wel.'

 

Een ervaringsdeskundige is nog geen goede coach

Een bekende uitspraak in coachland: je kunt mensen zo ver helpen als je zelf bent gekomen in het leven. Maar een flinke dosis levenservaring maakt je nog geen hulpverlener. 'Er zijn mensen die na vier trainingsmiddagen een praktijk starten en vijf gesprekken per maand voeren. Een timmerman die op zijn 50ste pas vier tafels heeft gemaakt, zou je ook geen vakman noemen.

 

Opleiding en training

Goede coaches volgen daarom opleidingen en trainingen (opleiding en trainingen die ik gevolgd heb vind je hier) en doen regelmatig aan intervisie met collega's. Ook een accreditatie (ik ben als coach geaccrediteerd bij de NFG) van een beroepsvereniging kan iets zeggen over kwaliteit.

Maar het belangrijkste is dat de cliënt naar huis gaat met het gevoel dat hij wijzer is geworden. Omdat dat voor iedereen anders is, blijft het vinden van een passende coach uiteindelijk een kwestie van proberen.

Mensen zoeken iemand die hen begrijpt en bij wie ze zich op hun gemak voelen. Dan kun je nog zo veel certificaten hebben, zonder een klik heeft het traject geen enkele zin.