Mindfulness

 

Mindfulness kent nog veel vooroordelen

Mindfulness is al lang geen zweverig gedoe voor hardnekkige hippies meer. Toch zijn er nog veel vooroordelen waar ik in de praktijk vaak tegenaan loop als ik erover beging bij een coachingstraject. Maar dat is echt een achterhaald idee. Er is steeds meer wetenschappelijk bewijs dat het bijvoorbeeld bij stress écht helpt.

 

Wat is mindfulness

Mindfulness is een vorm van meditatie of training met aandachtsoefeningen. Je leert met nieuwsgierige aandacht en zonder automatische reacties (zoals oordelen) bewust te zijn van je fysieke ervaringen, stemmingen, gevoelens en gedachten.

 

Wat heb je aan mindfulness?

Mensen die aan mindfulness geven vaak aan dat ze zich minder overweldigd voelen en weer grip krijgen op hun leven. En dat ze milder worden, voor zichzelf en anderen. Ze kunnen beter met uitdagingen omgaan en hebben bijvoorbeeld minder kans op een burn-out.

 

Hoe werkt dat?

We hebben allemaal onbewust allerlei overtuigingen en oordelen. Als je daar stil bij staat merk je dat deze overtuigingen niet altijd positieve zijn. Dat je bijvoorbeeld nooit zwak mag zijn, of dat anderen je minder bekwaam vinden. Die overtuigingen bepalend voor een groot deel hoe we ons voelen en/of gedragen. Met behulp van mindfulness ontdek je dat je gedachten en gevoelens hébt, maar dat je ze niet bént. Dat bewustzijn helpt je weer om je minder slachtoffer te voelen, te accepteren dat het is zoals het is, mededogen te ervaren en in het moment te zijn. Veel mensen ervaren dat dit de kwaliteit van hun leven ten goede komt.

 

De 8 mindfulness aandachtspunten

Jon Kabat-Zinn, de grondlegger van westerse vorm van mindfulness, noemt acht aandachtspunten voor een goede basishouding die bevorderend werkt. Deze achtaandachtspunten staan niet los van elkaar maar overlappen en versterken elkaar wederzijds.

De 8 aandachtspunten zijn:

1. Niet oordelen

Onpartijdig waarnemen, observeren zonder evalueren en categoriseren.

Dit is misschien wel het moeilijkste onderdeel van mindfulness. Iets waarnemen zonder er meteen een etiket op te plakken zoals een waarde oordeel. Een waarde oordeel hebben vaak al snel, we vinden iets prettig of vervelend, goed of fout, enz. In een flits hebben we zo'n oordeel klaar, vaak ook zonder dat we ons daarvan bewust zijn. En vanuit dat waarde oordeel zien we dan alleen nog dat wat ons oordeel bevestigd.

 

2. Geduld

Begrijpen en accepteren dat dingen vaak hun tijd nodig hebben. Geduld voor onszelf en voor anderen.

We zijn in de loop der jaren geconditioneerd in de drang naar snelle resultaten en oplossingen. Dit is een lastige valkuil die moeilijk te omzeilen is. De vele gedachten en gevoelens die in ons afspelen kun je niet van de ene op de andere dag omtoveren in een prettig gevoel.

 

3. Frisse blik

De dingen zien alsof je ze voor het eerst ziet, aandacht voor alle waarnemingen, dat creëert mogelijkheden.

Mindfulness oefening 'frisse blik':

  • Leg een bekende weg af alsof je er voor het eerst komt
  • Heb aandacht voor wat er allemaal te zien is
  • Bekijk de weg met een frisse blik
  • Welke nieuwe dingen zie je?

Deze oefening laat zien wat er gebeurt als je met een frisse blik naar bekende dingen kijkt. Dit kunt je ook doen bij een probleem of dilemma waar je voor staat. Door dit met aandacht en een frisse blik te onderzoeken, kun je tot nieuwe inzichten komen.

 

4. Vertrouwen in jezelf

Wanneer je vertrouwt in jezelf kun je ook verantwoordelijkheid nemen. Vertrouw op het waarnemen van gedachten, gevoelens en lichaamssensaties. Op de kennisbank meer over zelfvertrouwen.

Vertrouwen ontwikkelen in je eigen innerlijke wijsheid is een essentieel onderdeel van mindfulness. Om op je gevoel en intuïtie te leren vertrouwen is van fundamenteel van belang. Bij het beoefenen van mindfulness neem je steeds  meer verantwoordelijkheid voor jezelf en zul je steeds meer op jezelf leren vertrouwen. En hoe meer je op jezelf vertrouwt, hoe makkelijker het zal zijn om ook anderen te vertrouwen. Zonder dat je invult hoe iets moet worden of gaan, leert erop te vertrouwen dat het goed komt.

 

5. Niet streven

Natuurlijk mag je doelen hebben in je leven, maar niet streven leert je om niet gehecht te zijn aan je doelen, uitkomsten of wat je bereikt. 

Streven is iets anders willen zijn dan je nu bent. Of dat je de huidige situatie anders wilt hebben. Bij Mindfulness gaat het om het accepteren hoe je nu bent, waar je nu bent en wat er nu is. Het is ook een beetje paradoxaal, het uiteindelijke resultaat van niet streven is dat er wél verandering plaatsvindt: je leert meer jezelf te zijn. Mediteren is oefenen in 'zijn', en in niet streven.

 

6. Acceptatie

De dingen zien zoals ze werkelijk zijn, gewoon omdat dat is wat zich nu aandient. 

Onze ervaring ongefilterd toelaten is best spannend. We zijn gewent om ongewenste gevoelens en gedachten te vermijden of weg te drukken. Een heel repertoire aan mechanismen hebben we ons aangeleerd om dit voor elkaar te krijgen. We denken dat we ons zo kunnen beschermen tegen de moeilijke dingen in ons leven. Maar in ieder leven zijn moeilijkheden. Veel van onze energie gaat dan verloren als we ongewenste gevoelens en gedachten te vermijden of weg te drukken. Door aandacht te schenken aan wat er in ons om gaat en de situatie accepteren zoals die is, ontstaat ruimte voor een keuze.

7. Loslaten

Niet vasthouden aan gedachten, gevoelens, gedachten en ervaringen.

De behoefte aan controle of aan het vasthouden van zaken kan je uit het hier en nu houden. Er kunnen allerlei oordelen zijn die je hebt over hoe het zou moeten zijn, omdat we graag op zoek naar zekerheid. Maar echte zekerheid bestaat niet. Je weet nooit zeker wat er gaat komen. De wensen, doelen, eisen en angsten die je hebt kunnen allemaal obstakels zijn om niet bij jezelf te hoeven zijn.

 

8. Compassie

Liefdevolle vriendelijkheid t.a.v. jezelf en de wereld om je heen.

Compassie (of mededogen) is het vermogen je betrokken te voelen bij pijn en lijden, zowel bij jezelf als dat van anderen. Compassie vraagt om moed en ruimhartigheid. Het gaat samen met de wens om pijn en het lijden te verlichten en de bereidheid daarin je verantwoordelijkheid te nemen. Compassie is een menselijke eigenschap, die bij iedereen in aanleg aanwezig is, maar die vaak om allerlei redenen niet tot bloei gekomen is. Beoefening van zelfcompassie zorgt voor een gezonde relatie met onszelf en voor een grotere openheid en mededogen naar anderen toe.

 

Mini mindfulness oefening bij stress

Wil je direct aan de slag met een eenvoudige oefening, in het artikel: Mini mindfulness oefening bij stress vindt je een video waarin ik deze voor doe.